Azərbaycan alimləri PUA-ların aşkarlanması üçün sistem hazırlayır

AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu tərəfindən pilotsuz uçuş aparatlarının (PUA) audio əlamətlər əsasında aşkarlanması üçün akustik sistem işlənilir.

 

AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutundan RePost.Az-a verilən məlumata görə, PUA-ların aşkarlanması modeli sadə neyron şəbəkələri və konvolyusiya neyron şəbəkələri əsasında qurulub. Təklif edilən yanaşmanın effektivliyini qiymətləndirmək üçün PUA-ların uçuş zamanı yaratdığı böyük həcmli audio verilənlər istifadə edilib.

 

Pilotsuz uçuş aparatlarının aşkarlanması onların uçuşu zamanı yaratdığı səs siqnallarının spektroqramlarının inteqrasiyası vasitəsilə yaradılmış bir sıra akustik əlamət əsasında aparılıb.

 

Qeyd olunub ki, bu qurğuların tətbiqinin intensivləşdiyi bir dövrdə meydana çıxan problemlərdən biri də təhlükəsizlik və məxfiliklə bağlı qaydalara riayət edilməsidir. Elə ərazilər vardır ki, bu ərazilərdə PUA-ların icazəsiz uçuşunun təşkili təhlükəsizlik və məxfiliklə bağlı ciddi problemlər yaradır və hətta bədbəxt hadisələrlə nəticələnə bilər. Bu ərazilərə hava limanları, hərbi obyektlər, xəstəxanalar, həbsxanalar, sərhəd zonaları, nüvə elektrik stansiyaları, neft emalı zavodları aid edilə bilər.

 

PUA-ların ən çox məxfiliyin qorunması tələb olunan mülki ərazilərdə məsafədən video-çəkilişlərin aparılması üçün istifadə halların qarşısını almaq üçün bu qurğuların  həssas ərazilərin üzərindən icazəsiz uçduğunu vaxtında aşkarlamağın vacib hesab olunur.

 

Hazırda PUA-ların aşkarlanması üçün müxtəlif həllər mövcuddur: onların yaydığı radiosiqnalların qəbulu və analizi, akustik şablonların analizi, videoların emalı, infraqırmızı şəkillərin yaradılması, radar və lidar sistemləri.